Trzymając się kuchennej metaforyki, ten odcinek “Przepisu na lekcję” porównałabym do… sałatki owocowej. Będzie smaczna właściwie bez względu na to, jakich składników użyjemy. Podobną swobodę daje mechanizm tworzenia aktywności: każde zdjęcie, każdy kształt, napis, czy rysunek możemy zamienić w ćwiczenie na tablicę interaktywną. Wszystko zależy od nas!
Gdybym oznaczała poziom trudności prezentowanego przepisu, kusiłoby mnie, żeby w tym wypadku użyć określenia “trudny” lub “średnio trudny”. Mam nadzieję, że uda mi się udowodnić, że wówczas popełniłabym błąd. Przyznaję, sama nazwa “mechanizm tworzenia aktywności” brzmi nieco skomplikowanie, ale cóż może być trudnego w… no właśnie. Przekonajmy się sami!
Składniki:
- SMART Notebook;
- dowolne elementy typu: grafika, kształty, napisy;
- mechanizm tworzenia aktywności;
- tablica interaktywna lub monitor SMART.
Przygotowanie:
- Uruchom program SMART Notebook.
- Umieść na stronie wszystkie elementy zadania, na przykład obrazki z galerii, kształty, tło, napisy.
- Zablokuj te, które mają pozostać nieruchome: kliknij na obiekt, wybierz strzałkę na górze a następnie “zablokuj” i “zablokuj na miejscu”.
- Zdecyduj, które elementy chcesz uczynić “obiektem aktywności”. To do nich uczniowie będą przeciągać ruchome elementy na stronie. Powinny być one nieruchome. Zaznacz element (kliknij na niego).
- Wybierz ikonkę “Dodatki” z paska narzędzi na górze lub z boku strony.
- Kliknij “edytuj”.
- Pojawią się dwa pola: “Zaakceptuj te obiekty” i “Odrzuć te obiekty”. Aby ułatwić sobie pracę, upewnij się, że nie jest włączone “Automatyczne ukrywanie” na dole strony.
- Chwyć wybrany przez siebie element ze strony i “wrzuć” go do wybranego pola. Zadanie ułatwia przycisk “Dodaj wszystkie pozostałe”, ale można go oczywiście przycisnąć tylko raz. Jedno z pól trzeba uzupełnić ręcznie.
- Teraz z paska nad polami wybierz “Ustawienia”. Zdecyduj, jak ma się zachować element, gdy zostanie zaakceptowany. Obiekty odrzucone zostaną odbite – wrócą na swoje miejsce. Możesz dodać także dźwięk (plik dźwiękowy zapisany na komputerze).
- Zawsze możesz wrócić do edycji. Wystarczy kliknąć na obiekt aktywności, wybrać “dodatki” i “mechanizm tworzenia aktywności”. Pojawi się informacja “Ten obiekt jest obiektem aktywności” – klikamy “edytuj”.
- Takich “obiektów aktywności” może być na stronie więcej, niż jeden. Z kolejnymi postępuj tak samo, jak z pierwszym.
- Gotowe! Uczniowie mogą wykonać ćwiczenie w 100% stworzone przez Ciebie!
Wskazówki
Dzięki “Mechanizmowi” możemy stworzyć dla uczniów wiele ćwiczeń różnego typu. Wszystko zależy od naszej wyobraźni, ze wszystkiego bowiem, co umieścimy na stronie w programie SMART Notebook, możemy uczynić ćwiczenie. Spójrzmy na kilka przykładów.
Dzielenie na trzy grupy (i więcej).
W SMART Lab znajdziemy ćwiczenie “Supersortowanie”, które pozwala na podzielenie elementów na stronie na 2 grupy. Możemy wybrać spośród kilku gotowych szablonów, albo spersonalizować tło. Na razie nie mamy jednak możliwości dodania kolejnej kategorii, a przecież nietrudno sobie wyobrazić sytuację, w której będzie nam to potrzebne. Gady, płazy, ssaki, ptaki i ryby to aż pięć; Harry Potter, Hermiona i Ron to trzy; stożki, kule i prostopadłościany i tak dalej… Wtedy z pomocą przychodzi mechanizm tworzenia aktywności.
Wyobraźmy sobie, że tworzymy lekcję o powieści J. K. Rowling. Chcemy, by uczniowie dopasowali określenia do postaci. Najpierw stwórzmy kategorie. Będą to oczywiście imiona bohaterów. Wybieram kształty i rysuję 3 wypełnione kolorem prostokąty. Najlepiej narysować jeden, potem go skopiować i zmienić kolory. Dzięki temu pola będą miały identyczny kształt. Nad każdym prostokątem piszę imię jednego bohatera. Zaznaczam wszystkie elementy na stronie i blokuję (“Zablokuj na miejscu”). Teraz czas na cechy. Wpisuję je także na prostokątach, żeby uczniom było łatwiej je przesuwać. Aby nanieść tekst, dwukrotnie klikam na obiekt. Wyśrodkowuję napis. Kopiuję gotowy prostokąt i zmieniam napis. Czynność powtarzam 🙂 Na końcu układam napisy tak, by wszystkie były widoczne. Nie jest to konieczne, ale… ja tak lubię:) Teraz, dzięki “Mechanizmowi tworzenia aktywności”, zamieniam duże prostokąty w aktywne pola (Patrz: “Przygotowanie”). Zaznaczam pierwszy i z narzędzi wybieram “Dodatki” a następnie “Mechanizm tworzenia aktywności”. Odhaczam “Automatyczne ukrywanie” i przeciągam pola z napisami: okulary, wiedza, sierota i sowa do obszaru “Zaakceptuj te obiekty”. Poniżej, w “Odrzuć te obiekty”, klikam “Dodaj wszystkie pozostałe”. W ustawieniach zmieniam sposób zachowania zaakceptowanych obiektów – nie chcę, by zniknęły, wybieram więc obrót. Gotowe. Podobnie postępuję z “Ronem” i “Hermioną”.
Oczywiście możemy dodać tło, zmienić czcionkę, kolory a tekst napisać na grafice z galerii albo z komputera. Poniżej przykład wykorzystania elementów z galerii (można ją wzbogacić, pobierając pliki ze SMART Exchange. Polecam także obcojęzyczne wersje).
Układanie w kolejności
I w tym przypadku odwołanie do SMART Lab okaże się pomocne. Podobne ćwiczenie znajdziemy bowiem także tam. Mowa oczywiście o “Ustal kolejność”, które świetnie sprawdza się w przypadku obrazków, liter, cyfr i pojedynczych słów. Jeśli jednak chcemy, by uczniowie ułożyli dłuższe wypowiedzenia, na przykład plan wydarzeń, sięgamy po “Mechanizm tworzenia aktywności”.
Jak to robię? Tworzę prostokąty z ciemnym konturem i białym tłem. Układam je kolejno w dół. Następnie tworzę tyle samo kolorowych prostokątów tej samej wielkości (klonuję i zmieniam kolor). Zapisuję na nich wydarzenia baśni o Czerwonym Kapturku. Upewniam się, że kolorowe prostokąty, po przeniesieniu, będą znajdowały się na górze (“kolejność” – “przenieś na przód”). Aby nie tracić czasu, zaznaczam wszystkie kolorowe prostokąty i zmieniam ustawienia wszystkich za jednym razem. Blokuję na miejscu białe prostokąty i każde zamieniam na pole aktywności: dodając poprawne wydarzenie do “zaakceptuj te obiekty” i wrzucając pozostałe do pola “odrzuć”. W ustawieniach wybieram “przesuń na środek” dla zaakceptowanych obiektów. Poniżej przykład:
Anagram
Dzięki “Machanizmowi” stworzymy także jedno z popularniejszych ćwiczeń ze starszej wersji SMART Notebooka – anagram. Uczniowie lubią przestawiać literki i tworzyć z nich słowa. Ćwiczenie to świetnie sprawdza się jako wprowadzenie do lekcji (zgadnijcie jaki będzie temat), do powtórzenia terminów, czy do nauki słówek. Przepis jest bardzo prosty, wystarczy nieco zmodyfikować poprzedni pomysł na plan wydarzeń.
Tym razem, zamiast prostokątów, tworzę kółka: także białe i tyle samo kolorowych. Białe blokuję na miejscu, na kolorowych pisze literki. Kiedyś myślałam, że to zadanie wychodzi tylko w przypadku takich słów, w których nie powtarzają się litery. Ale to oczywiście nieprawda – jeśli litera się powtarza, trzeba każdą z nich dodać do pola “zaakceptuj te obiekty”.
Poniżej – przykład zadania na lekcję przyrody lub edukacji przyrodniczej – szukane słowo to oczywiście flora.
Kosz
Kolejna propozycja to wrzucanie zbędnych elementów ze strony do kosza. Pomysły:
- Na stronie znajdują się trójkąty i inne figury geometryczne. Polecenie brzmi – wrzuć inne figury do kosza tak, by na stronie pozostały tylko trójkąty.
- Wyrzuć niezdrowe jedzenie do kosza (na stronie znajdują się zdjęcia przedstawiające fast foody i zdrową żywność).
- Dla młodszych dzieci: Co nie pasuje? Obrazki przedstawiające owoce i jedno warzywo. Dzieci wyrzucają warzywo.
- Itd…
Jak to robię? Z galerii przeciągam na stronę kosz, nieco powiększam i blokuje na miejscu. Następnie dodaję z galerii i rysuję figury geometryczne: trójkąty i inne. Niektóre wypełniam kolorem. Zaznaczam kosz, wybieram “Dodatki” z paska narzędzi a następnie “Mechanizm tworzenia aktywności”. Do pola “Zaakceptuj te obiekty” wrzucam prostokąty i kwadraty. W polu “Odrzuć te obiekty” klikam “Dodaj wszystkie pozostałe”. Upewniam się, że w ustawieniach zaakceptowane obiekty znikają “Gdy zostanie zaakceptowany obiekt. Animacja: zanikanie na zewnątrz”.
Definicje
Łączenie terminu z definicją to bez wątpienia częste zadanie wykonywane przez uczniów. Jeśli definicja jest dłuższa, niż 2-3 słowa, do stworzenia zadania wybierzmy “Mechanizm tworzenia aktywności”.
Jak to robię? Rysuję pionową linię i umieszczam ją bliżej niesymetrycznie bliżej lewej strony. Poniżej rysuję identyczne prostokąty – białe z ciemnym konturem. To z nich utworzę pola aktywności. Kopiuję jeden i zmieniam na kolorowe. Zapisuję na nich terminy i umieszczam na dole strony w przypadkowej kolejności. Po drugiej stronie zapisuję definicje, blokuję je na miejscu. Teraz każdy biały prostokąt zamieniam w pole aktywności, przeciągając do “zaakceptuj te obiekty” właściwe pojęcie.
Oczywiście mogę urozmaicić zadanie, dodać tło, zmienić czcionkę itd…
Mechanizm tworzenia aktywności jest naprawdę uniwersalny. Wśród gotowych przykładów z galerii znajdziemy zadania z chemii, matematyki czy biologii, ale także zabawy dla dzieci z grup przedszkolnych i klas I-III (w jednym z nich dzieci meblują wirtualny dom). O tym już wkrótce w następnym odcinku “Przepisu na lekcję”!
Mogłabym napisać, że to koniec, ale im dłużej przyglądam się mechanizmowi tworzenia aktywności, tym mocniej przychodzą mi do głowy skojarzenia z dużą liczbą wariantów smakowych jednego dania. A jakie Wy stworzycie dania z tego przepisu? Jestem bardzo ciekawa!
#przepisnalekcję
Magdalena Krupińska
PS Mam nadzieję, że udowodniłam, że mechanizm tworzenia aktywności wcale nie jest trudny! 🙂 A w nagrodę za to, że dotarliście do końca artykułu – plik SMART Notebook ze wszystkimi ćwiczeniami (11 slajdów), o których mowa była w tekście do pobrania TU. Miłej zabawy
